Nỗ lực bảo tồn văn hóa khèn mông của đồng bào dân tộc Mông

Từ bao đời nay, Khèn là nhạc cụ gắn bó mật thiết trong đời sống, văn hóa, tinh thần của đồng bào dân tộc Mông. Chính vì vậy, thời gian gian qua huyện Tam Đường đã có nhiều giải pháp nhằm sưu tầm, gìn giữ loại nhạc cụ này cũng như những làn điệu Khèn của đồng bào Mông. Trong đó phải kể đế việc thành lập các Câu lạc bộ Khèn mông trên địa bàn huyện.

Đầu năm 2021, Câu lạc bộ Khèn Mông xã Tả Lèng được thành lập với 17 thành viên và có lịch sinh hoạt đều đặn hàng tuần. Thành viên câu lạc bộ ở nhiều lứa tuổi khác nhau nhưng họ có chung một niềm đam mê với giai điệu và những điệu múa khèn của dân tộc mình. CLB là nơi mà các thành viên được thể hiện, giao lưu, học hỏi lẫn nhau và cùng nhau gìn giữ những làn điệu khèn còn được lưu truyền trong dân gian. Anh Giàng A Hà, Bản Pho Lao Chải, xã Tả Lèng, huyện Tam Đường là một trong những thành viên trẻ tuổi tham gia CLB Khèn Mông của xãcho biết: “Tôi tôi cảm thấy rất tự hào khi được tham gia CLB Khèn Mông của xã, ở đây tôi được giao lưu, học hỏi về bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc mình, qua đó góp phần gìn giữ những nét văn hóa ấy không bị mai một”. Trao đổi với chúng tôi về những hoạt động của CLB, anh Lý A Nủ - Chủ nhiệm CLB Khèn Mông xã Tả Lèng cho biết: “CLB Khèn Mông của chúng tôi được thành lập vào đầu năm 2021 với 17 thành viên, các thành viên ở nhiều độ tuổi khác nhau. Chúng tôi sinh hoạt mỗi tháng một lần, những lúc nông nhàn có thể là một tuần một lần, trong quá trình sinh hoạt và luyện tập thì người cao tuổi sẽ truyền dạy cho các thành viên trẻ. Ngoài ra, kể từ khi được thành lập chúng tôi cũng đã được mời đi diễn tại các sự kiện ở nhà hàng, hội chợ, ngày hội, lễ hội của xã, của huyện và qua đó đã tạo được sự thích thú, thu hút sự tham gia nhiệt tình của các thành viên CLB”.

Một buổi sinh hoạt của CLB Khèn Mông xã Tả Lèng, huyện Tam Đường.

Cùng với Câu lạc bộ Khèn Mông xã Tả Lèng, thực hiện kế hoạch Bảo tồn phát huy các giá trị bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện năm 2021. Hiện nay, huyện Tam Đường đã thành lập được 3 CLB Khèn Mông tại các xã với 47 thành viên. Các CLB sẽ thực hiện nhiệm vụ sưu tầm, dàn dựng, tập luyện và khôi phục, lưu giữ lại các làn điệu dân ca, các điệu múa, nhạc cụ, các trò chơi truyền thống, để các thành viên luyện tập phục vụ trong các đợt biểu diễn vào những dịp lễ, Tết, ngày hội, chào mừng các sự kiện lớn của huyện, của tỉnh và tổ chức cho các thành viên tham gia giao lưu khen mông. Tuy mới đi vào hoạt động một thời gian ngắn, nhưng các CLB đã phát huy được hiệu quả cao trong việc truyền dạy, bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Mông thông qua các hoạt động giao lưu khèn mông, góp phần quảng bá văn hóa, vẻ đẹp con người Tam Đường tới du khách.

Nhờ nỗ lực bảo tồn, hiện nay đã có nhiều thế hệ tại xã Tả Lèng có thể múa thuần thục những bài Khèn.

Để duy trì hoạt động của các CLB và phát triển thêm các CLB Khèn Mông mới  trong thời gian tới, ông Lù Văn Trân – Phó Trưởng Phòng Văn hóa, Thông tin huyện Tam Đường, cho biết: “Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục tạo ra nhiều sân chơi hơn nữa để các CLB Khèn Mông đã thành lập được giao lưu, học hỏi lẫn nhau và phát huy được hiệu quả hoạt động. Đồng thời, phát triển thêm thành viên tập chung vào thế hệ trẻ. Năm 2022, chúng tôi tiếp tục xây dựng kế hoạch tổ chức, phối hợp với các xã như Giang ma, Khun Há, Sơn Bình là những xã có đông đồng bào dân tộc Mông để thành lập thêm các CLB Khèn Mông. Bên cạnh đó, tổ chức tốt các phong trào văn hóa, văn nghệ, chú trọng nâng cao chất lượng, bảo tồn các làn điệu dân ca, dân vũ, lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc Mông trên địa bàn huyện”.
Có thể thấy, việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc Mông nói chung và văn hóa Khèn Mông nói riêng tại huyện Tam Đường không những góp phần xây dựng, phát triển đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh cho người dân mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.

Bài + Ảnh: Cầm Thanh

Trung tâm VHTT&TT Tam Đường